Το Ζαγόρι είναι περιοχή στην Ήπειρο, στη βορειοδυτική Ελλάδα και είναι μία από τις πιο δημοφιλείς για τουρισμό περιοχές της ορεινής Ελλάδας. Στην περιοχή υπάρχουν 46 χωριουδάκια τα αποκαλούμενα Ζαγοροχώρια, τα οποία είναι διάσπαρτα στους πρόποδες της Πίνδου.
Η λέξη Ζαγόρι εμφανίστηκε πρώτη φορά σε έγγραφο του 1321 και σημαίνει “πίσω από τα βουνά”. Είναι ένα από τα πολλά τοπωνύμια της Ηπείρου, που προέρχονται από τα Σλαβικά (από την πρόθεση Za που σημαίνει “πίσω” και το ουσιαστικό gora που σημαίνει “βουνό”). Στην αρχαιότητα η περιοχή ονομάζονταν «Παροραία», και οι κάτοικοί της «Παροραίοι», δηλαδή αυτοί που ζουν πίσω από τα όρη. Φημίζονται για την μοναδική τους φυσική ομορφιά και την μακρά ιστορία και παράδοσή τους
Μια επίσκεξη δεν είναι ποτέ αρκετή για να τα γνωρίσεις και άπαξ και τα ερωτευτείς σίγουρα δεν θα καταφέρεις να ξεκολλήσεις! Όλοι οι δρόμοι θα σε βγάζουν εκεί. Για πολλούς είναι ένας άλλος τόπος που παρόμοιος δεν υπάρχει σε όλη την Ελλάδα.
Τα πιο δημοφιλή χωριά στο Ζαγόρι είναι: η Αρίστη, το Τσεπέλοβο, οι Κήποι, το Μονοδένδρι, και το Πάπιγκο (μικρό και μεγάλο).
Αρίστη
Η Αρίστη είναι ένα πανέμορφο κεφαλοχώρι που απέχει 48 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα και βρίσκεται στο δρόμο για το Πάπιγκο. Χτισμένο σε προνομιακή θέση, στα 650 μέτρα υψόμετρο, είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του Ζαγορίου κι όσοι το επισκέπτονται καταλαβαίνουν γιατί έχει κερδίσει μια θέση στην καρδιά των τουριστών. Πετρόχτιστα αρχοντικά, παραδοσιακά καλντερίμια και εκκλησίες συνθέτουν ένα ιδιαίτερο σκηνικό που συμπληρώνεται από τα εντυπωσιακά χρώματα της φύσης. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου με τις πολύ αξιόλογες τοιχογραφίες και το επιβλητικό καμπαναριό.
Τσεπέλοβο
Το Τσεπέλοβο είναι ένα αρχοντικό χωριό, γνωστό από το 16ο αιώνα, χτισμένο σε υψόμετρο 1.080 μέτρων. και πρωτεύουσα των τουρκικών αρχών του Ζαγορίου. Το πρώτο σχολείο του λειτούργησε το 1700, ενώ στην περιοχή σώζονται ακόμα τα αρχοντικά των οικογενειών Κέντρου, Παπάζογλου, Βαζίμα και Τσαβαλιά. Ξεχωρίζουν το πολιτιστικό κέντρο της «Εστίας» και ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου που χτίστηκε τον 18ο αιώνα Tο χωριό αυτό χρωστάει τη φήμη του στο τριήμερο πανηγύρι του, που γίνεται τον Aύγουστο και συγκεντρώνει κόσμο απ’ όλα τα Zαγοροχώρια. Kαι τον υπόλοιπο χρόνο, όμως, προσφέρεται για βόλτες – ειδικά τα Χριστούγεννα είναι ιδανικά.
Κήποι
Οι Κήποι, χτισμένοι σε υψόμετρο 800 μ. πήραν το όνομά τους από τους κήπους με τα οπωροφόρα και τα λουλούδια των παραδοσιακών σπιτιών. Για το πότισμά τους φροντίζει o Μπαγιώτικος (παραπόταμος του Βίκου), που περνάει μέσα από το χωριό. Οι Κήποι βρίσκονται στην καρδιά του Κεντρικού Ζαγορίου, εκεί όπου συναντιούνται τα όρη Μιτσικέλι και Τύμφη της βόρειας Πίνδου, σε απόσταση 39 χλμ. από τα Ιωάννινα. Το χωριό των περίπου 70 κατοίκων έχει πέτρινες βρύσες και καλντερίμια, ένα ψηλό καμπαναριό με ρολόι στο προαύλιο του ναού του Αγίου Νικολάου, καθώς και το λαογραφικό μουσείο «Αγάπιος Τόλης» με οικιακά αντικείμενα, παραδοσιακές φορεσιές και πλήθος άλλων λαογραφικών εκθεμάτων .
Μονοδένδρι
Το Μονοδένδρι είναι ένα από τα γνωστά Ζαγοροχώρια και ανήκει διοικητικά στο Δήμο του Κεντρικού Ζαγορίου. Χτισμένο σε υψόμετρο 1.060 μέτρων, μόλις 39 χλμ. από την πόλη των Ιωαννίνων προσφέρει μοναδική θέα στις πλαγιές της Τύμφης και της Αστράκας. Το όνομά του πιθανότατα οφείλει σε ένα μεγάλο έλατο που υπήρχε στο χωριό έως το 1840. Μέχρι το 1753 ήταν μια κοινότητα με τρεις συνοικίες (Βίτσα, Άνω Μαχαλάς, Αγ. Γεώργιος), οι οποίοι αργότερα σχημάτισαν το σημερινό χωριό.Το Μονοδένδρι βρίσκεται σε περίοπτη θέση αφού έχει εύκολη πρόσβαση στο φαράγγι του Βίκου ενώ οι πέτρινοι πύργοι της Οξιάς που βρίσκονται αριστερά του χωριού, συνθέτουν ένα τοπίο σπάνιας και παραμυθένιας ομορφιάς.
Πάπιγκο
Τα δύο διάσημα αδερφάκια του Ζαγορίου συνεχίζουν να κλέβουν την παράσταση: Μεγάλο και Μικρό Πάπιγκο, σε υψόμετρο 980 μ. το πρώτο και 1.040 μ. το δεύτερο, με μόλις 4 χλμ. απόσταση μεταξύ τους. Με την επιβλητική Αστράκα να τα αγκαλιάζει σαν φύλακας άγγελος και φυσικές κολυμπήθρες, τις Οβίρες Ρογκοβού, ιδανικές για βουτιές ανάμεσα σε λείες πλάκες από σχιστόλιθο, το σκηνικό είναι ξεχωριστό όλο το χρόνο. Την εικόνα συμπληρώνουν καλοδιατηρημένα λιθόκτιστα κτίρια παραδοσιακής ζαγορίσιας αρχιτεκτονικής και καλντερίμια που οδηγούν σε ξωκλήσια και βρύσες. Το Μεγάλο Πάπιγκο, ένας από τους ομορφότερους παραδοσιακούς οικισμούς της χώρας, είναι το πιο αναπτυγμένο, με πολλές επιλογές διαμονής, φαγητού, καφέ και ποτού, και προσελκύει πολλούς ταξιδιώτες, από φυσιολάτρες και οικογένειες μέχρι ζευγάρια και παρέες. Στο Μικρό Πάπιγκο το αυτοκίνητο σταματάει στην είσοδο του χωριού και αρχίζουν οι πεζοπορικές διαδρομές που οδηγούν στη Δρακόλιμνη Τύμφης. Όσοι αγαπούν την ηρεμία θα το προτιμήσουν, καθώς διαθέτει και μερικούς όμορφους ξενώνες. Απαραίτητη η επίσκεψη στο Κέντρο Ενημέρωσης του WWF που λειτουργεί στο χωριό.