Προβλήματα συμπεριφοράς σκύλου
Μήπως ο σκύλος σας έχει αρχίσει να έχει προβλήματα συμπεριφοράς, να συμπεριφέρεται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην μπορείτε να τον κατανοήσετε και η συμβίωση σας να γίνεται όλο και δυσκολότερη; Οι γερές βάσεις που μπορείς να χτίσεις με την θετική εκπαίδευση βοηθάει σε μια καλή αρχή, είτε μόλις αποκτήσατε ένα κουτάβι, είτε με τον ενήλικο σκύλο σας και ακόμη περισσότερο αν υπάρχουν ήδη ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Το να βρούμε τις αιτίες σε προβλήματα συμπεριφοράς είναι το πρώτο βήμα στο να λύσουμε και να αποτρέψουμε αυτά τα προβλήματα.
1ος Λόγος: Λίγη ή και Καθόλου Άσκηση
Τα σκυλιά χρειάζονται φυσική άσκηση για να είναι χαρούμενα και μια βόλτα σε λουρί περπατώντας το τετράγωνο συνήθως δεν είναι αρκετή. Δραστηριότητες όπως το να τρέχει ελεύθερο χωρίς λουρί (σε περιφραγμένο χώρο), να τρέχει δίπλα σας ενώ κάνετε ποδήλατο (έχοντας το δεμένο με το ειδικό λουρί για ποδήλατα) και άλλες ασκήσεις αυτού του είδους είναι ικανές να εκτονώσουν τον σκυλοφίλο σας και να είναι ευτυχισμένος.
2ος Λόγος: Ελλιπής Πνευματική Διέγερση
Η συχνή πνευματική διέγερση με διάφορες εκπαιδευτικές ασκήσεις ή παιχνίδια είναι πολύ σημαντική για ένα ισορροπημένο σκύλο. Η πνευματική άσκηση μπορεί να είναι τόσο κουραστική όσο και η σωματική άσκηση. Κάποιος που δουλεύει σε ένα γραφείο, στο τέλος της ημέρας μπορεί να είναι τόσο κουρασμένος όσο και ένας τοπογράφος. Αξιοποιώντας το ημερήσιο γεύμα του σκύλου σας εμπλουτίζοντας το με δραστηριότητες ή με λίγη εκπαίδευση όσο συχνά μπορείτε θα τον βοηθήσετε να διεγείρει το πνεύμα του και να εκτονωθεί. Κάτι πολύ απλό είναι να κρύψετε το φαγητό του σκύλου ή να σκορπίσετε το φαγητό του στην αυλή. Τα σκυλιά λατρεύουν την διαδικασία της ανίχνευσης ή να δουλέψουν για να ανταμειφθούν!
3ος Λόγος: Προβλήματα Υγείας
Προβλήματα υγείας μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα συμπεριφοράς πολύ συχνότερα απ’ ότι πιστεύουμε. Σκεφτείτε αυτό, αν δεν νιώθετε καλά, πιθανόν να γίνετε ιδιότροποι ή να μην είστε ο εαυτός σας. Ο σκύλος σας αντιδρά με τον ίδιο τρόπο, με εξαίρεση ότι τα σκυλιά δεν μπορούν να μιλήσουν για να σας το πούνε. Προβλήματα υγείας που μπορούν να αλλάξουν την συμπεριφορά του σκύλου σας μπορεί να είναι η αρθρίτιδα, η δυσπλασία, πρόβλημα με τις επιγονατίδες, πονόδοντος, πρόβλημα του θυρεοειδούς, επιληψία/επιληπτικές κρίσεις, μολύνσεις αυτιών, πεπτική δυσλειτουργία, αλλεργίες, προβλήματα ακοής, προβλήματα όρασης και καρκίνος. Αν μια επιθετική ή προβληματική συμπεριφορά εμφανιστεί ξαφνικά, επικοινωνήστε με τον κτηνίατρο σας. Υπάρχει μία μεγάλη περίπτωση να ευθύνεται σε κάποια από τις παραπάνω ασθένειες ή κάτι σχετικά με αυτό και έτσι ο σκύλος σας να έγινε ξαφνικά ιδιότροπος.
4ος Λόγος: Γενετικά Προβλήματα
Κάποιες φορές οι προβληματικές συμπεριφορές οφείλονται στην κληρονομικότητα. Συμπεριφορές όπως επιθετικότητα μέχρι και υπερδραστηριότητα μπορεί να είναι κάτι που κληρονόμησε ο σκύλος σας από τους γονείς του. Τις περισσότερες φορές με μία καλή κοινωνικοποίηση μπορείτε να βελτιώσετε συμπεριφορές που έχει κληρονομήσει ή ακόμα και να τις εξαλείψετε!
5ος Λόγος: Δεν Υπάρχει Συνέπεια
Αν αφήνετε κάποιες φορές τον σκύλο σας να πηδάει πάνω σας επειδή φοράτε τα καθημερινά σας ρούχα, αλλά άλλες φορές τον τιμωρείτε όταν το κάνει επειδή φοράτε τα καλά σας, πόσο δίκαιο είναι αυτό για τον σκύλο σας; Τα σκυλιά δεν αντιλαμβάνονται την διαφορά ανάμεσα στα ρούχα! Αυτό το μοτίβο μπερδεύει πολύ τον σκύλο και μπορεί να του προκαλέσει άγχος. Του ενισχύετε την συμπεριφορά του να πηδάει πάνω σας και τον επιβραβεύετε χωρίς συνέπεια. Αν θέλετε ο σκύλος σας να μην κάνει κάτι, να είστε συνεπείς με αυτό, κάνοντας του ξεκάθαρο με ήρεμο τρόπο. Αν για παράδειγμα ο σκύλος χοροπηδάει πάνω σας, αφιερώστε χρόνο να του μάθετε την εντολή κάτσε με θετική ενίσχυση και αγνοήστε τον εντελώς όταν χοροπηδάει. Το να αγνοείτε τον σκύλο σας σημαίνει, δεν του μιλάτε, δεν τον αγγίζετε και δεν τον κοιτάτε, γιατί οτιδήποτε από τα παραπάνω μπορεί να ενισχύσουν αυτή την ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Σταυρώστε τα χέρια σας, γυριστέ του πλάτη και αγνοήστε τον μέχρι και τα τέσσερα πατουσάκια του να είναι στο πάτωμα.
Αν ο σκύλος σας έχει κάποιο πρόβλημα συμπεριφοράς, σκεφτείτε πως ανταποκρίνεστε σε αυτό; Υπάρχει μία πολύ μεγάλη πιθανότητα να έχετε ενισχύσει εσείς αυτή την συμπεριφορά δίνοντας του προσοχή και στην ουσία εσείς να του την έχετε μάθει! Άλλο ένα παράδειγμα ανεπιθύμητης συμπεριφοράς που ενισχύσατε λανθασμένα είναι το γάβγισμα. Ο σκύλος γαβγίζει, εσείς του φωνάζετε, ο σκύλος νομίζει ότι γαβγίζετε μαζί του, προσέξτε πόση προσοχή πήρε με το να του φωνάξετε! Ο σκύλος γαβγίζει περισσότερο, εσείς φωνάζετε περισσότερο, ο σκύλος γαβγίζει όλο και παραπάνω και πάει λέγοντας.
Έχοντας συνέπεια στα όρια που θέτετε και τους κανόνες του σπιτιού σας, βοηθάτε τον σκύλο σας να καταλάβει ότι το περιβάλλον στο οποίο ζει υπάρχει πρόγραμμα. Επίσης έτσι παρέχετε καθοδήγηση, ηγεσία και πρόσβαση σε όλα τα καλά πράγματα. Αφιερώστε χρόνο στον σκύλο σας να του διδάξετε τους κανόνες σας έχοντας κατανόηση και ενισχύοντας θετικά. Μαθαίνοντας του να μην πηδάει πάνω σας ή εξαλείφοντας οποιαδήποτε ανεπιθύμητη συμπεριφορά, χρειάζεται υπομονή, συνέπεια και να γνωρίζετε τι πρέπει να αγνοείτε και τι να επιβραβεύετε.
6ος Λόγος: Όταν Παρεξηγούμε την »Φυσιολογική» Σκυλίσια Συμπεριφορά
Είναι στην φύση ενός σκύλου να γαβγίζει, να τραβάει στην βόλτα, να τρώει ακαθαρσίες, να προστατεύει το φαγητό και τα κόκαλα του (ως ένα βαθμό), να γρυλίζει όταν απειλείτε, να μασάει ότι βρει μπροστά του, να κάνει την ανάγκη του παντού, να δαγκώνει, να προστατεύει τον χώρο του ή την οικογένεια του, να κυνηγάει μικρόσωμα ζώα και μερικές να τα σκοτώνει. Όλες αυτές οι ‘’ενοχλητικές’’ συμπεριφορές είναι απόλυτα φυσιολογικές στο ρεπερτόριο ενός σκύλου και ποικίλλουν ανάλογα με την φυλή. Βρείτε μία φυλή που ταιριάζει με τον δικό σας τρόπο ζωής. Είναι απλά άδικο να υιοθετήσετε ένα Μαστίφ και να σοκαριστείτε όταν γαβγίσει σε ξένους που πλησιάζουν το σπίτι σας. Αυτά τα σκυλιά εκτράφηκαν για χιλιάδες χρόνια ώστε να είναι φύλακες. Μερικές φορές μπορείτε να διορθώσετε τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές με θετική εκπαίδευση και κάποιες άλλες φορές ίσως όχι. Εξαρτάται από το πόσο βαθιά ριζωμένη είναι η συμπεριφορά στο DNA του σκύλου.
7ος Λόγος: Αλλαγή της Ρουτίνας
Η αλλαγή της ρουτίνας μπορεί να γίνει στρεσογόνα για τον σκύλο σας και αυτό να προκαλέσει αλλαγή της συμπεριφοράς του. Όπως και εμείς, ο σκύλος χρειάζεται την αίσθηση της ασφάλειας. Δραστικές αλλαγές στο περιβάλλον ή την ρουτίνα του μπορεί πραγματικά να τα επηρεάσει, να τους προκαλέσει άγχος και να αναπτύξουν μία ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Η μετακόμιση σε ένα καινούργιο σπίτι μπορεί να τον στρεσάρει μεταξύ άλλων προβλημάτων. Μία αλλαγή στο ωράριο της δουλειά σας μπορεί να μπερδέψει τον σκύλο σας και επίσης ένα νέο κατοικίδιο ή μωρό στην οικογένεια μπορούν επίσης να δημιουργήσουν μεγάλο στρες στον σκύλο σας. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, να είστε υπομονετικοί με τον σκύλος σας και να τον καθοδηγήσετε με ευγένεια, ενώ αυτός προσαρμόζεται στις αλλαγές.
8ος Λόγος: Αλλαγή της Διατροφής
Ανταλλάσσοντας την διατροφή του σκύλου σας με μία χαμηλότερης ποιότητας ή με μία που δεν του ταιριάζει μπορεί να δείτε διαφορά στην συμπεριφορά του. Η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην συμπεριφορά του σκύλου. Πάντα να ταΐζετε τον σκύλο σας με υψηλής ποιότητας τροφή και να αλλάζετε σταδιακά την τροφή του σε περίπτωση που χρειαστεί.
9ος Λόγος: Ελλιπής ή Κακή Κοινωνικοποίηση
Κοινωνικοποίηση είναι η διαδικασία θετικής και ελεγχόμενης έκθεσης του σκύλου σας σε άλλα ζώα, ανθρώπους όλων των τύπων, ήχους και νέες εμπειρίες. Τα σκυλιά πρέπει να κοινωνικοποιηθούν με τον ανθρώπινο κόσμο αρχίζοντας από μικρά κουτάβια και συνεχίζοντας σε όλη την ζωή τους. Η περίοδος 3-16 εβδομάδες της ζωής τους είναι η πιο κρίσιμη περίοδος της κοινωνικοποίησης. Σε αυτή την περίοδο θέτετε τα θεμέλια για ένα ισορροπημένο σκυλί. Αν ένα σκυλί δεν πάρει την κατάλληλη κοινωνικοποίηση σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, μπορεί να γίνει ένα ντροπαλό, φοβισμένο ή επιθετικό ενήλικο σκυλί.
Ακόμα και ένα καλά κοινωνικοποιημένο σκυλί μπορεί να αναπτύξει προβλήματα συμπεριφοράς μετά από αρνητικές εμπειρίες. Αν δεχθεί επίθεση από άλλα σκυλιά, αν τον πειράξουν παιδιά έξω στην αυλή, τέτοια περιστατικά μπορούν να επηρεάσουν την συμπεριφορά του σκύλου σας αρνητικά. Μία κακή εμπειρία στον κτηνίατρο μπορεί να κάνει το ίδιο. Να απευθύνεστε σε επαγγελματίες εκπαιδευτές που θα μπορείτε να εμπιστευτείτε ώστε να χειριστούν τον σκύλο σας. Θα σας συμβούλευα επίσης να μην αφήνετε τον σκύλο σας στην αυλή ή το μπαλκόνι σας, όταν δεν είστε στο σπίτι σας, γιατί ποτέ δεν ξέρετε τι μπορεί να συμβεί.
10ος Λόγος: Περίοδοι Φόβου ή Εφηβεία
Εάν το ατρόμητο κουτάβι σας ξαφνικά γίνει ντροπαλό μια μέρα, μην πανικοβληθείτε. Είναι φυσιολογικό για κουτάβια να περάσουν από διάφορες περιόδους φόβου όσο αναπτύσσετε το μυαλό τους. Η πρώτη εμφανίζεται περίπου στην ηλικία των 8-12 εβδομάδων και η επόμενη περίοδος είναι περίπου στους 6-5 μήνες της ζωής του. Ανάλογα με την φυλή, ο σκύλος σας μπορεί να εμφανίσει περισσότερες ή λιγότερες περιόδους φόβου. Μην πανικοβάλλεστε, απλά αφήστε το κουτάβι σας να περάσει από αυτή την φάση. Μπορεί σε αυτές τις περιόδους να θελήσετε να αποφύγετε να το πάτε στον κτηνίατρο, στον εκπαιδευτή ή σε νέα μέρη για ένα μικρό διάστημα (μία εβδομάδα) μέχρι το κουτάβι σας να επανέλθει στην φυσιολογική του συμπεριφορά. Αν κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου κάτι απειλήσει ή φοβίσει το κουτάβι σας, αυτό θα καταγραφεί πολύ έντονα στο υποσυνείδητο του. Έτσι αντί να προσπαθήσετε να ‘’πολεμήσετε΄΄ τις φοβίες του κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, είναι καλύτερο απλά να την αφήσετε να περάσει.
Η εφηβεία ξεκινάει στην ηλικία των 6 μηνών και συνήθως διαρκεί μέχρι τους 12-18 μήνες. Η εφηβεία είναι η περίοδος όπου οι περισσότεροι σκύλοι παραδόθηκαν σε καταφύγια. Αυτή είναι μία περίοδος που τα σκυλιά ανακαλύπτουν τον κόσμο και τα όρια τους. Πρέπει να γίνει σωστή διαχείριση του σκύλου κατά την εφηβεία. Σωστή διαχείριση σημαίνει, προετοιμασία του περιβάλλοντος ώστε να μην έχει την ευκαιρία να καταστρέψει πράγματα στο σπίτι και περιλαμβάνει τεχνικές όπως περιορίζοντας τον (crate) όταν δεν μπορείτε να τον επιβλέπετε.
Χριστιάννα Ξένου- Αϊδινιώτου, Θετική εκπαιδεύτρια σκύλων.
ekpaideusi-skulon.gr